14 آوریل تفاوت هیجان و احساس در چیست؟
وقتی درباره هیجان و احساس صحبت می‌کنیم غالباً این دو واژه به جای همدیگر استفاده می‌شوند و این موضوع در ادبیات محاوره‌ای، خیلی هم اشکالی ایجاد نمی‌کند.
ولی وقتی می‌خواهیم درباره هوش هیجانی و تقویت آن صحبت کنیم و می‌خواهیم نسبت به آنچه در وجود ما می‌گذرد آگاه باشیم خوب است که تفاوت آنها را بدانیم.
مطمئناً درک درست از تفاوت بین هیجان و احساس می‌تواند در نوع رفتار ما تغییراتی ایجاد کند.
هیجان، در واقع به معنی واکنش سریع در برابر رویدادی است که اتفاق افتاده‌است؛ عکس‌العمل و واکنشی سریع و کوتاه در مقابل رویدادی غیرمنتظره. ولی احساس، واکنش طولانی‌مدت نسبت به رویداد است. یعنی پاسخ‌های ساده و سریع به همراه تحلیل‌های پیچیده و بلند‌مدت.
در واقع هیجان زمانی اتفاق می‌افتد که یک رویداد غیرمنتظره اتفاق افتاده و ما در کسری از ثانیه نسبت به این رویداد عکس‌العمل نشان می‌دهیم. مسئولیت واکنش نشان دادن نسبت به رویدادها برعهده درونی‌ترین قشر مغز است که به آن آمیگدال گفته می‌شود. اما احساس در واقع اتفاقی است که در ذهن ما رخ می‌دهد و حسی است که نسبت به اتفاق، درک می‌کنیم؛ به‌طور مثال وقتی شما زمین‌لرزه را تجربه می‌کنید در کسری از ثانیه عکس‌العمل‌های سریع از خودتان نشان می‌دهید، سعی می‌کنید به سرعت خودتان را به جای امنی برسانید، ضربان قلب‌تان بالا می‌رود، مردمک چشم گشاد می‌شود، تنفس‌تان سریع می‌شود و تغییرات فیزیولوژیکی در بدن‌تان اتفاق می افتد که نشان می‌دهد هوشیارانه باید خودتان را به جای امن برسانید. ولی بعد از این اتفاق شاید تا سال‌ها احساس ترس ناشی از تجربه زمین‌لرزه با شما همراه باشد و هر وقت که زمین‌لرزه را به خاطر بیاورید این حس ترس بر شما متولی شود. اگر تجربیات مشابهی هم داشته باشید مثلاً ساختمان کنار شما در حال ساخت‌وساز باشد و به یک‌باره صدای ناهنجار ناشی از جابه‌جایی مصالح ساختمانی به گوش شما برسد نا‌خودآگاه همان حالت‌های فیزیولوژیکی را که در زمان وقوع زمین‌لرزه رخ داده بود، تجربه می‌کنید.
با این تعاریف می‌توان گفت که هیجان و احساس روی یکدیگر تاثیر می گذارند.
مثلاً اگر شما از یک شخصی عصبانی باشید و یک‌بار در اثر یک مجادله و گفت‌وگوی وحشتناک، ارتباطتان به جاهای باریک کشیده شده باشد و از آن شخص متنفر باشید و این حس نفرت را با خود همراه داشته باشید در مواجهه مجدد با این شخص ممکن است دوباره دچار همان هیجانات و خشم و عصبانیت شوید.
پس در واقع هیجان و احساس دو مقوله ای هستند که به هم وابسته‌اند و مرتبط کردن جایگاه و نوع واکنش آنها با یکدیگر فرق دارند.
آنچه که ما در هوش هیجانی به دنبال آن هستیم به هر دوی این موارد اشاره دارد.